İnşaat Mühendisleri Odası (İMO), örgütlü olduğu tüm illerde eş zamanlı basın açıklaması yaptı. Yüzölçümünün yüzde 93’ü aktif deprem kuşağı üzerinde bulunan Türkiye’de, güvenli yapı üretimi ve deprem nedeniyle oluşacak zararların asgariye indirilebilmesi için şantiye şefliğinin anahtar konumda yer aldığı belirtilen açıklamada, “Şantiye şefliği kağıt üzerinde kalmamalı” ifadelerine yer verildi.
ÇARE VAR
İMO Adana Şube Başkanı Hasan Aksungur, 2020 yılına ait yapı ruhsatı verilerine göre, toplam ruhsatlar içerisinde inşaat mühendislerinin üstlendikleri şantiye şefliği oranının sadece yüzde 45,8 olduğunu belirterek, “Bu sorunun çözümü yerel yönetimlerde. Eğer belediyeler bu işin üstüne düşerse sorun kolayca çözülür” dedi.
İMO Adana Şube Başkanı Aksungur, açıklamasında şunları kaydetti:
“Bilindiği üzere şantiye şefliği; bir yapının veya mimarlık-mühendislik hizmeti gerektiren herhangi birişin plan, proje ve hesaplarına, ilgili fen ve sanat kurallarına, teknik mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve denetlenmesi işidir. Şantiye şefinin önemli görevleri bulunmaktadır; bunlardan ilki yapının fen ve sanat kurallarına, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesi, ikincisi inşaatın iş ve işlemlerinin planlanması, sevk ve idaresi, üçüncüsü iş güvenliğinin sağlanması ve işçi sağlığının gözetilmesidir. Yüzölçümünün yüzde 93’ü aktif deprem kuşağı üzerinde bulunan ülkemizde, güvenli yapı üretimi ve deprem nedeniyle oluşacak zararların asgariye indirilebilmesi için şantiye şefliği anahtar konumunda yer almaktadır.
HAYATİ ÖNEME SAHİP
Şantiye şefliğinin bir başka kilit rolü de şantiye alanında işçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasıyla ilgilidir. İş kazalarının büyük çoğunluğunun inşaat sektöründe yaşandığı herkesin malumudur. Dolayısıyla, iş kazalarına karşı alınacak önlemlerde müteahhitlerin sorumluluklarını yerine getirmesinin yanı sıra, şantiye şefliğinin yetkin kişilerce yürütülmesi hayati öneme sahiptir. Yapı üretim sürecinde önemli bir görev olan şantiye şefliği, gerek mevzuatta yer alan, gerekse uygulamada yaşanan eksiklikler ve yanlışlıklar nedeniyle çözümün değil sorunun bir parçası haline gelmiş ve ivedilikle çözüm bekleyen bir alandır.
Şantiye şefinin, taşıdığı sorumluluk ve şantiye alanında yüklendiği görevin kapsamı dikkate alındığında şantiyeden hiç ayrılmaması gereken bir görev olması gerekir. Bir mühendisin mevzuatta izin verildiği gibi, 30.000 m²`ye kadar 5 ayrı işin şantiye şefliğini yapma şansı yoktur.
Mevcut durumda işin niteliği ile hiçbir ilgisi olmayan meslek gruplarının şantiye şefliği görevini üstlenebildiği, hatta belirli bir kesimin şantiye şefliği görevini yürütecek meslek grubundan olup olmadığı dahi anlaşılamamaktadır.
2020 yılına ait yapı ruhsatı verilerine göre, toplam ruhsatlar içerisinde inşaat mühendislerinin üstlendikleri şantiye şefliği oranı sadece yüzde 45,8’dir. Can ve mal güvenliği için aslî bir çalışma alanı olan şantiye şefliğinin, bir deprem ülkesinde hepimizin gözü önünde ve ilgili her kurum ve kuruluşun bilgisi dahilinde sadece kağıt üzerinde kalması hepimiz için utanç kaynağıdır. Bu durum depremle yaşamaya zorunlu olan ülkemizde bizzat can ve mal güvenliğimiz açısından tehdit oluşturmaktadır.
Sorunun çözümü için:
İstisnai durumlar dışında, her şantiye şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmelidir.
Şantiye şefliğinin üstlenilmesinde; yapım işinin konusunun, niteliğinin, büyüklüğünün ve ilgili imalatların oranının dikkate alınması, keyfi uygulamaların sonlandırılması için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
Şantiye şefliği sürekli eğitime ve mesleki tecrübeye gereksinim duyan bir görevdir. Bu görevi yerine getirecek kişilerin ilgili meslek odalarınca verilen eğitimlere katılıp belgelendirilmeleri zorunlu tutulmalıdır.
Gerçeğe aykırı beyanda bulunarak şantiye şefliği üstlenilmesinin önünü geçilmesi için şantiye şeflerinden Oda Kayıt Belgesi istenmelidir.
Şantiye şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalıdır.
Odamız, şantiye şeflerinin gelişimi için mesleki eğitimleri ve gerekli belgelendirmeleri yapmaya hazır, üzerine düşen görevleri yerine getirebilecek altyapıya, kadro yapısına ve tecrübeye sahiptir.
Tüm meslektaşlarımızı, mesleğimizi ve haklarımızı sahiplenmeye, ilgili idareleri de uyarılarımızı dikkate alarak önerilerimizi hayata geçirmeye, halkın can ve mal güvenliğini ilgilendiren böylesi önemli bir konuda ivedilikle Odamızla birlikte hareket etmeye davet ediyoruz.”